- σιένα
- (Siena). Πόλη (57 745 κάτ.) της Ιταλίας, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας (3821 τ. χλμ.), στην Τοσκάνη, από τις πλουσιότερες της χώρας σε καλλιτεχνικούς θησαυρούς. Στα τείχη που την περιβάλλουν σώζονται άθικτες σχεδόν οι αρχαίες πύλες.
Αν και από ορισμένα αρχαιολογικά δεδομένα η ίδρυσή της μπορεί να αναχθεί στους Ετρούσκους, μόνο κατά την εποχή του Καίσαρα η Σ. μπαίνει στην ιστορία ως ασήμαντη ρωμαϊκή επαρχία με το όνομα Sena Iulia. Η ανάπτυξη της αρχίζει κατά το Μεσαίωνα, όταν κατάφυγαν εκεί πολλοί άνθρωποι εξαιτίας των βαρβαρικών εισβολών. Από τότε εξελίχτηκε ταχύτατα, πολέμησε με τις άλλες ιταλικές πόλεις και κυρίως με τη Φλωρεντία, γνώρισε πολλές εναλλαγές της τύχης, έγινε μια από τις ισχυρότερες ιταλικές κοινότητες (οι τραπεζίτες της δάνειζαν βασιλιάδες και πάπες) και τελικά οι Ισπανοί την παραχώρησαν το 16o αι. στους Έστε· από τότε οι τύχες της συνδέθηκαν με τη Φλωρεντία.
Το κεντρικό τμήμα της διατηρεί ακόμα την παλιά του όψη, με την Πιάτσα ντελ Κάμπο, όπου βρίσκονται το επιβλητικό δημαρχείο, ο πύργος Μάντσα, ο καθεδρικός ναός, η βιβλιοθήκη Πικολομίνι. Εκείνο όμως που διακρίνει περισσότερο τη Σ. είναι η ζωγραφική σχολή της, που άνθησε το 13o αι., έντονα επηρεασμένη από τη βυζαντινή τέχνη, και της οποίας διατηρούνται στην πόλη πολλά έργα, τα περισσότερα στο Δημαρχείο (Μαρτίνι, Σόντομα, Αμβρόσιος Λορεντσέτι, Αρετίνο, Ταντέο ντι Μπάρτολο και Μπεκαφούμι). Ο καθεδρικός ναός Σάντα Μαρία Ασούντα είναι ένα από τα λαμπρότερα μνημεία της Ιταλίας (1220-1380). Έχει μήκος 89 μ., πλάτος 24 μ. και ύψος 50 μ. Η πρόσοψη του σχεδιάστηκε από τον Πιζάνο και το καμπαναριό του είναι εξαώροφο.
Η Σ. έχει πανεπιστήμιο, που ιδρύθηκε το 1240 πολυτεχνείο, σχολή καλών τεχνών, μουσεία και σπουδαιότατα αρχεία με 52 000 χειρόγραφα, που χρονολογούνται από το 734 ως το 1806. Στα περίχωρα της πόλης υπάρχει πλήθος μοναστηριών, παλιών πύργων και ιστορικών οικοδομών με σημαντικά έργα τέχνης.
Άποψη της Σιένας με τον καθεδρικό ναό της, που άρχισε να χτίζεται το 13o αι. και τελείωσε έπειτα από περισσότερα από εκατό χρόνια.
Η συνοικία του Κουσινιάνο, όπως τη διαμόρφωσε ο Σίλβιο Πικολομίνι όταν έγινε πάπας με το όνομα Πίος Β’, αναθέτοντας τις σχετικές εργασίες στον αρχιτέκτονα Μπερνάρντο Ροσελίνι.
Η Παναγία με το Βρέφος, τμήμα της «Μαεστά» του Σιμόνε Μαρτίνι (1315) εκπρόσωπου της ζωγραφικής σχολής της Σιένας που είχε ασκήσει μεγάλη επίδραση στο νατουραλιστικό προσανατολισμό του λεγόμενου γοτθικού ύφους» (Σιένα, Δημαρχείο).
Άποψη της πλατείας και του Δημαρχείου της μεσαιωνικής πόλης Σιένα (φωτ. ΑΠΕ).
* * *η, Νχημ. φαιοπορτοκαλόχρωμη φυσική άργιλος, χρωματισμένη από οξείδια σιδήρου και μαγγανίου, που χρησιμοποιείται για την παρασκευή χρωστικών ουσιών. [ΕΤΥΜΟΛ. < αγγλ. sienna < terra - sienna < ιταλ. Terra di Siena «γη τής Σιένα» (< Siena, περιοχή τής Ιταλίας)].
Dictionary of Greek. 2013.